De ongecorrigeerde en gecorrigeerde loonkloof

In de discussie over gelijke beloning voor mannen en vrouwen komt het concept van de loonkloof steeds weer naar voren. De loonkloof geeft het verschil weer in beloning tussen verschillende groepen, zoals mannen en vrouwen. Of tussen werknemers van verschillende etnische achtergronden. Er zijn echter verschillende manieren om deze loonkloof te meten: de ongecorrigeerde en de gecorrigeerde loonkloof. Beide cijfers geven waardevolle inzichten, maar het is essentieel om de verschillen en de betekenis van elk goed te begrijpen. Zeker nu er meer nadruk ligt op gelijke beloning door nieuwe Europese wetgeving.

Wat is de Ongecorrigeerde loonkloof?

De ongecorrigeerde loonkloof toont het verschil in gemiddeld uurloon tussen mannen en vrouwen. Hierbij wordt geen rekening gehouden met factoren zoals werkervaring, opleidingsniveau of sector. Het berekenen van deze loonkloof is eenvoudig. We vergelijken het gemiddelde loon van alle mannen met dat van alle vrouwen.Dit cijfer geeft een ruwe indicatie van de verschillen in beloning, maar vertelt ons niet altijd de hele waarheid.

Wat zegt de Ongecorrigeerde loonkloof?

De ongecorrigeerde loonkloof toont de kloof in absolute termen, zonder te kijken naar de specifieke omstandigheden of factoren die hieraan bijdragen. Een ongecorrigeerde loonkloof van bijvoorbeeld 15% betekent niet dat vrouwen 15% minder verdienen voor hetzelfde werk. Het betekent dat het gemiddelde uurloon van vrouwen 15% lager ligt dan dat van mannen, ongeacht de functie, sector of opleidingsniveau. Omdat de ongecorrigeerde loonkloof geen rekening houdt met deze belangrijke variabelen, is het cijfer niet altijd even representatief voor de daadwerkelijke verschillen in beloning voor gelijk werk.

Waarom is de Ongecorrigeerde loonkloof toch van belang?

Hoewel de ongecorrigeerde loonkloof misschien minder precies lijkt, geeft deze wel een algemene indicatie van de verschillen in beloning tussen mannen en vrouwen in een samenleving. Dit cijfer wijst vaak op structurele ongelijkheden binnen de arbeidsmarkt, zoals de sectoren waarin mannen en vrouwen werken, de hoeveelheid deeltijdwerk (dat vaker door vrouwen wordt gedaan), en verschillen in carrièrekeuzes. Deze ongelijkheid komt niet uit het niets; vaak is het een resultaat van historische en maatschappelijke invloeden.

Onafhankelijke onderzoeksbureaus zoals Paygap.nl analyseren deze gegevens om beleidsmakers, werkgevers en het publiek bewust te maken van deze verschillen. In het kader van de Europese richtlijn 2023/970 en de Wet Loontransparantie zijn dergelijke gegevens belangrijk om een gesprek op gang te brengen over hoe we deze structurele ongelijkheden kunnen verminderen.

Wat is de Gecorrigeerde loonkloof?

In tegenstelling tot de ongecorrigeerde loonkloof kijkt de gecorrigeerde loonkloof naar het loonverschil tussen mannen en vrouwen binnen dezelfde context. Hierbij worden vergelijkbare functies, opleidingsniveaus, werkervaringen, en andere factoren meegenomen die het loon kunnen beïnvloeden. Het idee is om te zien of er daadwerkelijk een verschil in beloning is tussen mannen en vrouwen die dezelfde of vergelijkbare rollen hebben en dezelfde kwalificaties meebrengen.

Hoe werkt de correctie?

Bij het berekenen van de gecorrigeerde loonkloof gebruiken onderzoekers statistische methoden om factoren zoals sector, ervaring, opleidingsniveau en werkuren in de vergelijking mee te nemen. Een veelgebruikte methode is de Oaxaca-blinder decompositie, waarbij het loonverschil wordt opgesplitst in een verklaard en onverklaard deel. Het verklaarde deel houdt rekening met factoren die het loon kunnen beïnvloeden en geeft aan welk gedeelte van de loonkloof te wijten is aan deze meetbare verschillen. Het onverklaarde deel van de loonkloof wijst op mogelijke discriminatie of andere niet-gemeten variabelen.

Als er, na het toepassen van deze correcties, nog steeds een loonkloof bestaat, dan wijst dat op ongelijkheid die mogelijk niet verklaard kan worden door objectieve factoren. Dit kan wijzen op bewuste of onbewuste discriminatie en wordt vaak gezien als de “echte” loonkloof. Voor beleidsmakers en werkgevers zijn deze gegevens van cruciaal belang om gericht actie te kunnen ondernemen.

Hoewel de gecorrigeerde loonkloof een beter inzicht biedt in de verschillen in beloning voor gelijk werk, betekent dit niet dat de ongecorrigeerde loonkloof nutteloos is. Beide metingen vervullen verschillende functies in het gesprek over gelijke beloning:

Uncorrected Pay Gap: Geeft inzicht in de algemene verschillen en wijst op de structurele ongelijkheden in de arbeidsmarkt. Dit cijfer kan worden gebruikt om bredere maatschappelijke discussies te voeren over onderwerpen als de rol van vrouwen in deeltijdwerk, sectorale segregatie, en andere factoren die bijdragen aan de loonkloof.

Adjusted Pay Gap: Geeft een nauwkeuriger beeld van de verschillen in beloning voor vergelijkbaar werk. Dit cijfer is van belang voor het beoordelen van mogelijke discriminatie en ongelijkheid binnen specifieke functies en sectoren.

De Europese richtlijn 2023/970 en de Nederlandse Wet Loontransparantie verplichten bedrijven transparanter te zijn over hun beloningsstructuren. Het doel is de loonkloof te verkleinen door salarisgegevens te analyseren en ongelijkheden zichtbaar te maken. Werknemers krijgen hierdoor meer inzicht in hun positie ten opzichte van collega’s. Werkgevers kunnen op basis hiervan gericht beleid ontwikkelen om ongelijkheden aan te pakken.

Onafhankelijke bureaus zoals Paygap.nl spelen hierin een belangrijke rol. Zij analyseren de gegevens op een objectieve en wetenschappelijke manier, zonder dat ze direct afhankelijk zijn van de belangen van werkgevers of werknemers. Deze onafhankelijkheid is van cruciaal belang, omdat het zorgt voor een betrouwbare analyse die bijdraagt aan eerlijke en transparante beloningspraktijken.

Waarom de Ongecorrigeerde loonkloof alleen niet genoeg zegt

De ongecorrigeerde loonkloof signaleert structurele ongelijkheden, maar biedt geen inzicht in de oorzaken ervan. Dit cijfer kan misleidend zijn zonder context. Het laat niet zien of verschillen komen door factoren zoals opleidingsniveau of werkervaring. Beleidsmakers en werkgevers moeten daarom kijken naar de gecorrigeerde loonkloof. Deze geeft meer inzicht in loondiscriminatie binnen specifieke functies en sectoren.

Conclusie: Hoe kunnen we de loonkloof effectief aanpakken?

Zowel de ongecorrigeerde als de gecorrigeerde loonkloof geven waardevolle inzichten in de verschillen in beloning tussen mannen en vrouwen, maar ze vervullen verschillende rollen. De ongecorrigeerde loonkloof toont structurele ongelijkheden en helpt bij het aanwakkeren van het gesprek over gelijke beloning in brede zin. De gecorrigeerde loonkloof gaat verder en biedt een nauwkeuriger beeld van de daadwerkelijke verschillen in beloning voor gelijk werk, wat beleidsmakers en werkgevers helpt bij het ontwikkelen van concrete oplossingen.

Nieuwe wetgeving en onafhankelijke bureaus zoals Paygap.nl richten steeds meer aandacht op loon(on)gelijkheid en transparantie. Deze cijfers helpen ons niet alleen om de huidige situatie te begrijpen, maar ook om stappen te zetten naar een eerlijkere arbeidsmarkt voor iedereen.